Η ένταση και η έκταση των καταστροφών που προκάλεσαν οι δασικές πυρκαγιές και οι πλημμύρες, επιβεβαιώνουν πως βρισκόμαστε απέναντι σε μια νέα αχαρτογράφητη πραγματικότητα. Τίποτα δεν μοιάζει με αυτό που ξέραμε καθώς αυτή η νέα πραγματικότητα είναι προϊόν της κλιματικής κρίσης που βιώνουμε. Προφανώς δεν είναι ελληνικό πρόβλημα, είναι παγκόσμιο. Μόλις πριν από μερικά εικοσιτετράωρα, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ανακοίνωσε με δραματικό τόνο πως «η κλιματική κατάρρευση άρχισε». Αυτό όμως σε καμία δεν σημαίνει πως θα πρέπει να πετάξουμε «λευκή πετσέτα» και να αποδεχθούμε την κανονικοποίηση της δυστοπίας.
Το ελληνικό κράτος διαχρονικά έχει τεράστιες αδυναμίες και παθογένειες που βγαίνουν στην επιφάνεια σε κάθε στιγμή κρίσης. Γι’ αυτό άλλωστε και τις τελευταίες δεκαετίες συζητάμε διαρκώς για τον «μεγάλο ασθενή» που είναι το κράτος. Για τον εκσυγχρονισμό του, την επανίδρυσή του, τη μεταρρύθμισή του, κοκ. Αυτή η συζήτηση ωστόσο σε μεγάλο βαθμό παραμένει ακόμη θεωρητική. Στην πράξη γίνονται λίγα ή για να ακριβολογούμε, γίνονται λιγότερα από αυτά που είναι απολύτως αναγκαίο να γίνουν. Όταν οι απειλές πολλαπλασιάζονται και μεγεθύνονται με γεωμετρική πρόοδο, τότε τα βήματα δεν αρκούν. Απαιτούνται άλματα. Σε υποδομές, εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό.
Αν και το ελληνικό καλοκαίρι υπήρξε συνώνυμο της ξεκούρασης, της χαλάρωσης και της χαρωπής ανεμελιάς, το φετινό καλοκαίρι πρέπει να λειτουργήσει ως συναγερμός αφύπνισης. Είναι άμεση η ανάγκη για ένα Εθνικό σχέδιο θωράκισης της χώρας απέναντι στα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης, τα οποία μετεξελίσσονται γρήγορα σε απειλές της εθνικής ασφάλειας. Κι αυτό αναμφίβολα πρέπει να καταστεί, χωρίς δεύτερη σκέψη, η απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησης.
Αλλά κι αυτό από μόνο του δεν φτάνει. Οι οδυνηρές εμπειρίες που έχουμε βιώσει εξαιτίας των φυσικών καταστροφών αλλά και γενικότερα των ζητημάτων ασφάλειας στην καθημερινότητα, δείχνουν ξεκάθαρα τι χρειαζόμαστε: Επιτελική Κεντρική Διοίκηση, Ισχυρή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, Αποτελεσματική Τοπική Αυτοδιοίκηση και ενεργή κοινωνία των πολιτών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος των περιφερειακών και δημοτικών αρχών είναι απόλυτα κρίσιμος. Γι’ αυτό και θα πρέπει να είναι πρωταγωνιστές και όχι κομπάρσοι σε αυτό το εθνικό σχέδιο. Όχι στα λόγια, στις πράξεις. Με αρμοδιότητες, με πόρους, με αποκέντρωση της φορολογικής εξουσίας. Αλλά και με ευέλικτα θεσμικά πλαίσια ώστε ένα σοβαρό τεχνικό έργο να μην απαιτεί μια ή ακόμη και δύο αυτοδιοικητικές θητείες, από τη μελέτη του μέχρι την παράδοσή του. Κι αυτό εξαιτίας της γάγγραινας της γραφειοκρατίας, της «λερναίας ύδρας» των συναρμοδιοτήτων και των σοβαρών καθυστερήσεων στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων.
Σε ένα μήνα, οι πολίτες θα πάρουν τις τύχες των τοπικών κοινωνιών τους στα χέρια τους. Θα αναδείξουν τις νέες Περιφερειακές και Δημοτικές Αρχές. Είναι η μεγάλη ευκαιρία για την κοινωνία να δείξει πως πραγματικά έχει ακούσει τις σειρήνες της αφύπνισης. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές, ειδικά στις σημερινές συνθήκες, δεν είναι ούτε καλλιστεία, ούτε καλές σχέσεις με φίλους, συγγενείς και γείτονες, ούτε ευκαιρία για καταγραφή κομματικών δυνάμεων. Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα είναι η ώρα για πρόσωπα που ξέρουν, θέλουν και μπορούν να γίνουν οι πρωταγωνιστές του Εθνικού Σχεδίου θωράκισης και ασφάλειας των πολιτών σε επίπεδο Περιφέρειας και Δήμου. Με δυνατή κι αξιόπιστη φωνή για τον τόπο τους, με ορθολογικές προτεραιότητες για τους πολίτες που εκπροσωπούν και πάνω απ’ όλα με εγνωσμένες ικανότητες στην άσκηση των καθηκόντων τους.
Οι καλοί οι καπετάνιοι στις φουρτούνες φαίνονται. Στην επόμενη πενταετία είναι βέβαιο πως οι φουρτούνες θα είναι πολλές, οπότε από την ποιότητα των προσώπων που θα βρίσκονται στο τιμόνι θα κριθεί και το μεγάλο στοίχημα της «επόμενης μέρας». Δηλαδή, το αν με «πρόσω ολοταχώς» θα φτάσουμε σε λιμάνι βιωσιμότητας ή αν με «ανάποδα ολοταχώς» θα πελαγοδρομούμε, με κίνδυνο να ναυαγήσουμε. Πάντως το καμπανάκι της αφύπνισης αυτό το καλοκαίρι ήχησε και κανείς δεν μπορεί να πει πως δεν το άκουσε.
