Εβδομάδα Αυτοδιοίκησης αυτή που διανύουμε. Ξεκίνησε στο Βόλο με το τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ, δηλαδή όλων των Δήμων της χώρας και θα ολοκληρωθεί στη Ρόδο, με το τακτικό συνέδριο της ΕΝΠΕ, δηλαδή των 13 ελληνικών περιφερειών.
Στον αντίποδα της παραπολιτικής που κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο, οι αιρετοί της Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού, επιμένουν να μιλούν για τα ουσιαστικά ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες και τη χώρα.
Συζητούν πολιτικά, δηλαδή για το πως μπορούν να επιλυθούν πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας. Αναζητούν θεσμικές τομές που θα δώσουν ελπίδα και προοπτική, απέναντι στην μαυρίλα, την αίσθηση της παρακμής και της μόνιμης μιζέριας.
Η Αυτοδιοίκηση είναι – ή τουλάχιστον οφείλει και πρέπει να είναι – η πιο κοντή εξουσία προς τον πολίτη. Κοντινή όχι κατ’ ανάγκη με την έννοια της φυσικής παρουσίας αλλά με το έργο της και τις λύσεις που δίνει στα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών. Αυτοδιοίκηση σημαίνει καθημερινότητα και είναι ακριβώς εκεί που χάνεται ή κερδίζεται το στοίχημα της πολιτικής.
Πόσοι πολίτες όμως ενδιαφέρονται για τα δύο αυτά κορυφαία συνέδρια των συλλογικών οργάνων της Αυτοδιοίκησης; Ελάχιστοι. Κυριαρχεί η επικοινωνιακή σαγήνη από την ατζέντα της παραπολιτικής και των «πεφτοσυννεφάκιδων» που τραμπαλίζονται διαρκώς ανάμεσα στα δοξαστικά «ωσανά!» και τα «σταυρωθείτω» στα κοινωνικά δίκτυα. Οι πολίτες μπορεί να τα θέλουν όλα και να τα θέλουν τώρα, είναι όμως απρόθυμοι να δώσουν έστω και μερικούς κόκκους προσοχής στα θεσμικά δρώμενα της Αυτοδιοίκησης, αν και αυτά αφορούν άμεσα τη δική τους ζωή και τη δική τους καθημερινότητα.
Φταίνε οι πολίτες; Όχι ακριβώς. Φταίει ένα βαρύ και πολύπλοκο πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί η Αυτοδιοίκηση. Η αποκέντρωση υπήρξε μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε ποτέ. Νόμοι πάνω σε νόμους, ρυθμίσεις πάνω σε ρυθμίσεις, επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, μόνιμη στενότητα πόρων, ασφυκτικός έλεγχος του κεντρικού κράτους, «κλειδοκράτορες» και «καρεκλοκένταυροι» στα πόστα ευθύνης των υπηρεσιών. Ένα μπλεγμένο κουβάρι που κανείς δεν μπορεί εύκολα να καταλάβει, αν δεν είναι μέρος του. Όμως η Αυτοδιοίκηση δεν υπάρχει ούτε για τους Δημάρχους, ούτε για τους Περιφερειάρχες. Υπάρχει για τους πολίτες και την κοινωνία και πρέπει αν μη τι άλλο να μπορούν να την παρακολουθούν και να την καταλαβαίνουν.
Το μεγάλο επιτακτικό ζητούμενο για Περιφέρεις και Δήμους είναι η απλούστευση. Απλούστευση παντού. Σε διαδικασίες, σε λειτουργίες, στην ίδια τη θεσμική συγκρότησή της. Ώστε να γίνεται και με απλά λόγια κατανοητό το τι μπορεί αλλά και το τι δεν μπορεί να γίνει. Αλλιώς κινδυνεύει η Αυτοδιοίκηση να πέσει θύμα του ισοπεδωτισμού που αμφισβητεί και λοιδορεί τα πάντα και τους πάντες μέσα σε ένα σκοτάδι άγνοιας και παραπληροφόρησης. Κι αυτό θα είναι ό,τι χειρότερο για τη ζωή των πολιτών αυτής της χώρας.
