Το βαθύτερο πρόβλημα με την κλιματική αλλαγή είναι ότι ενώ ο πλανήτης υπερθερμαίνεται λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας σταδιακά εδώ και 200 χρόνια, είναι μόλις τα τελευταία 4-5 χρόνια που έχουμε αρχίσει να βιώνουμε εμπειρικά τις τεκτονικές αλλαγές που αυτή φέρνει στις ζωές μας.
Τι σημαίνει αυτό; Οτι ενώ προκαλέσαμε ως ανθρωπότητα το φυσικό φαινόμενο δίνοντάς του άπλετο χρόνο –2 ολόκληρους αιώνες– να εξελιχθεί, δεν κάναμε το ίδιο για τη δική μας προετοιμασία, ώστε να μπορούμε να περιορίσουμε τις συνέπειές του.
Παρακολουθήσαμε, δυστυχώς, τις προηγούμενες δεκαετίες μια άγονη πολιτική διαμάχη για το αν η κλιματική αλλαγή υφίσταται καν. Με τους αρνητές της να επιτίθενται στην επιστήμη, να σπέρνουν τον σπόρο της αμφιβολίας και να αποπροσανατολίζουν τις κοινωνίες από τα βήματα προσαρμογής που έπρεπε να έχουν γίνει νωρίτερα.
Αν δεν αλλάξουμε συλλογικά ως κοινωνίες και ατομικά ο καθένας τον τρόπο ζωής μας, ώστε να αφήνουμε μικρότερο ανθρακικό αποτύπωμα στο περιβάλλον, οι προβλέψεις όλων των σοβαρών διεθνών επιστημονικών φορέων είναι ότι ο θερμοστάτης της Γης θα αυξηθεί κατά 2,5 έως 4,5 επιπλέον βαθμούς έως το 2100.
Ξηρασία, ανομβρία, λειψυδρία, αφόρητη ζέστη τα καλοκαίρια, συχνότερες και πολύ μεγαλύτερης έντασης –έως και 10 φορές– πυρκαγιές και πλημμύρες που πλέον βλέπουμε να μπαίνουν απειλητικά στα σπίτια μας, μετακινήσεις πληθυσμών, ελλείψεις σε βασικά αγαθά διατροφής.
Κανείς μας δεν μπορεί από μόνος του να αντιμετωπίσει αυτό που ήδη ζούμε ως νέα πραγματικότητα. Απαιτείται μια πλατιά κοινωνική, οικονομική και πολιτική συμμαχία συνειδητοποίησης και ευθύνης.
Τα τελευταία 5 χρόνια έχουμε κάνει για πρώτη φορά σημαντικά βήματα ως χώρα για να καλύψουμε αυτό το χαμένο έδαφος και να βελτιώσουμε την ανθεκτικότητα των υποδομών μας απέναντι στην κλιματική κρίση. Μένουν ακόμη να γίνουν πολλά. Ομως επιτέλους η Ελλάδα κινείται και αλλάζει.
Η χώρα μας είναι σήμερα πρωταθλήτρια στην Ευρώπη και τον κόσμο στην εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι πλέον παραπάνω από εφικτό ότι έως το 2030 θα έχουμε καλύψει τις ενεργειακές μας ανάγκες κατά τουλάχιστον 80% από τον ήλιο, τον αέρα και το νερό. Η ηλεκτροκίνηση μπαίνει όλο και ταχύτερα στις ζωές μας. Ενώ στη διαχείριση των απορριμμάτων μας μπήκαν επιτέλους οι βάσεις για να ανατραπεί η αδικαιολόγητη καθυστέρηση που είχαμε ως χώρα στην ανακύκλωση, αλλά και στη βιώσιμη διαχείριση των σκουπιδιών μας.
Κανείς μας δεν μπορεί από μόνος του να αντιμετωπίσει αυτό που ήδη ζούμε ως νέα πραγματικότητα. Απαιτείται μια πλατιά κοινωνική, οικονομική και πολιτική συμμαχία συνειδητοποίησης και ευθύνης.
Ταυτόχρονα, για πρώτη φορά στην ιστορία της Μεταπολίτευσης διεκδικήσαμε και κατοχυρώσαμε πολύ σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους σε δύο επίπεδα, της πολιτικής προστασίας και της προστασίας των δασών.
Συνολικά διαθέτουμε 3 δισ. ευρώ δημοσίων επενδύσεων, 1 δισ. για καθαρισμούς δασών και αναδασώσεις μέσω του προγράμματος Anti-Nero και 2,1 δισ. μέσω του προγράμματος ΑΙΓΙΣ για την αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας. Αν αναλογιστούμε ότι κάθε χρόνο οι πιστώσεις που διαχειριζόταν κάθε δασική υπηρεσία για το έργο της πρόληψης δεν ξεπερνούσαν τις 20.000 ευρώ, γίνεται αντιληπτή η χαώδης διαφορά του χθες με το σήμερα.
Δυστυχώς, καμία κυβέρνηση έως το 2019 δεν είχε προτεραιότητα έναν σύγχρονο και αποτελεσματικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας. Μέσα σε 5 χρόνια χτίστηκε πρακτικά από το μηδέν ένα νέο καθετοποιημένο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Οι επενδύσεις που υλοποιούνται και οδηγούν σε νέο στόλο εναέριων και επίγειων μέσων για την πυροσβεστική μας έχουν προκηρυχθεί κατά 82%, 1,7 δισ. ευρώ έως σήμερα και το 23% έχει ήδη συμβασιοποιηθεί. 3.000 επιπλέον πυροσβέστες συνδράμουν το έργο της πυροσβεστικής μαζί με 50% αύξηση στα εναέρια μέσα και 4 φορές υψηλότερο τακτικό προϋπολογισμό συγκριτικά με το 2019.
Υστερούσαμε επίσης στο ζήτημα του καθαρισμού οικοπέδων και δασών. Και σ’ αυτό το πεδίο υπήρξε σημαντική πρόοδος και η πολιτική αυτή απέδωσε. Από διασταυρωμένα στοιχεία προκύπτει ότι 8 στα 10 κτίρια που κάηκαν στη ΒΑ Αττική δεν ήταν σε καθαρισμένα οικόπεδα. Αντιθέτως, όπου έγιναν πολλοί και συστηματικοί καθαρισμοί (πάνω από 82.000 στους 8 δήμους της περιοχής) η φωτιά σταμάτησε στα όρια των οικισμών και σε όποιον οικισμό μπήκε δεν έπληξε κτίρια με καθαρισμένο τον περιβάλλοντα χώρο.
Το ερώτημα είναι λοιπόν ένα: είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε, να προσαρμοστούμε και να αντέξουμε στα νέα κλιματικά δεδομένα; Η απάντηση είναι εμφατικά ναι. Τίποτα από όλα αυτά που ζούμε δεν αποτελεί μια νομοτέλεια που απλά πρέπει να υποστούμε μοιρολατρικά. Η προσαρμογή και η ανθεκτικότητα είναι στο χέρι μας. Με μια προϋπόθεση όμως: να συνειδητοποιήσουμε και να συμφωνήσουμε όλοι και όλες ότι το μέγεθος της απειλής –αλλά και της αλλαγής που καλούμαστε να κάνουμε– είναι τέτοιο που απαιτεί καθολική συστράτευση και συνεργασία κράτους, δήμων και πολιτών.
kathimerini.gr
