Σε «πράσινους» και αειφόρους κόμβους μετασχηματίζονται τα νησιά της Ελλάδας, αρχής γενομένης από τη Χάλκη, την Αστυπάλαια και τον Άι Στράτη. Το διακύβευμα για το «πρασίνισμα» των ελληνικών νησιών φαίνεται πως συγκεντρώνει τα βλέμματα διεθνών και εγχώριων επενδυτών, την ώρα που η ελληνική αυτή πρωτοβουλία ανοίγει τον δρόμο για να αναπτυχθούν αντίστοιχες επενδύσεις σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η ελληνική κυβέρνηση μίλησε για το πρόγραμμα Gr-Eco Islands και η αγορά ανταποκρίθηκε, δίνοντας σάρκα και οστά στο όνειρο για νησιά προσανατολισμένα σε μοντέλα «πράσινης» οικονομίας, ενεργειακής αυτονομίας, ψηφιακής καινοτομίας και οικολογικής κινητικότητας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δράσεις όπως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), η δημιουργία ψηφιακών υποδομών, η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, η βιώσιμη διαχείριση απορριμμάτων και υδάτων, η ηλεκτροκίνηση και ηλεκτροδότηση των μεταφορών, ο «πράσινος» μετασχηματισμός της γεωργίας και του τουρισμού, αλλά και την ανάπτυξη λιμενικών και άλλων υποδομών, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων και προσαρμοσμένων προγραμμάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των συναρμόδιων υπουργείων, υπό την «ομπρέλα» του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλίματος.
Ο φωτοβολταϊκός σταθμός της Χάλκης και οι λογαριασμοί ρεύματος, που είναι σχεδόν μηδενικοί
Ειδικότερα, όπως σημείωσε ο Ευάγγελος Φραγκάκης, δήμαρχος της Χάλκης, στο powergame.gr, το νησί αποτέλεσε ένα «πρώτο δείγμα γραφής» της πρωτοβουλίας Gr-Eco Islands με τη μορφή ενός πιλοτικού έργου. Ως αποτέλεσμα, έχει κατασκευαστεί σε συνεργασία με τη ΔΕΗ, AQUO Energy & VINCI Energy ένα φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 1MW. H ΔΕΗ ανέλαβε σχεδόν εξ ολοκλήρου το κόστος κατασκευής του πάρκου, παρέχοντας τα υλικά, τα φωτοβολταϊκά πάνελ, τις βάσεις στήριξης, τη μεταφορά τους στο νησί. Επίσης, ανέλαβε το κόστος εργασίας για την κατασκευή του πάρκου και ένα μεγάλο τμήμα του κόστους αδειοδότησης του έργου. Μέχρι στιγμής, με βάση τα δεδομένα, το Φωτοβολταϊκό πάρκο έχει συμβάλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα κατά 2.246.033 κιλά. Το 34% των λογαριασμών εκδόθηκαν με αρνητικό πρόσημο, το 40% κάτω ήταν από 100,00 ευρώ και στο 26% των επιχειρήσεων ο λογαριασμός ήρθε έως 800,00 ευρώ.
«Έχουμε σχεδόν μηδενίσει το κόστος στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και όσον αφορά τα νοικοκυριά και όσον αφορά τις επιχειρήσεις», σημείωσε ο δήμαρχος.
Η «ΧαλκιΟΝ» είναι η 1η Ενεργειακή Κοινότητα (το 50% αυτής ανήκει στον δήμο και το υπόλοιπο σε δημότες και επιχειρήσεις) που διαθέτει Φ/Β σταθμό σε λειτουργία σε μη διασυνδεδεμένο ελληνικό νησί, με τη συμμετοχή των τοπικών Αρχών. Ο σχεδιασμός της πρωτοβουλίας της Χάλκης καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού. Το Virtual Net Metering (εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός) είναι η καταλληλότερη μέθοδος για τα μέλη της ενεργειακής κοινότητας «ΧαλκιΟΝ». Επί της ουσίας, μπορούν να αντισταθμίσουν την ενέργεια που παράγει ο Φωτοβολταϊκός σταθμός με τις πραγματικές καταναλώσεις των λογαριασμών του ρεύματος.
Στο νησί έχουν εγκατασταθεί 6 φορτιστές για ηλεκτρικά αυτοκίνητα (που τροφοδοτούνται από το φωτοβολταϊκό πάρκο), με στόχο την ευρύτερη ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, ενώ έχουν παραχωρηθεί και 8 ηλεκτροκίνητα οχήματα από τη Citroen, όμιλος Συγγελίδη. Ένα δόθηκε στο Λιμεναρχείο και ένα στην Αστυνομία. Σημειώνεται πως και το ταξί του νησιού είναι ηλεκτρικό, ένω σιγά σιγά κομμάτι όλης αυτής της προσπάθειας γίνονται και οι ιδιώτες.
Στις λοιπές δράσεις περιλαμβάνονται:
- Εγκατάσταση έξυπνου δημοτικού φωτισμού στο παραλιακό μέτωπο, το Δημαρχιακό μέγαρο & το Ρολόι.
- Δημιουργία Stem Lab από τη Vodafone. Δωρεά από την ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ενός ηλεκτροκίνητου δεκάμετρου πλοίου (υπό κατασκευή).
- Ανάπτυξη δικτύου 5G από τη Vodafone.
- Παραχώρηση «smart bench» από τη Vodafone. Εγκατάσταση Ασύρματης Ευζωνικής πρόσβασης Wi-Fi σε διάφορα σημεία του οικισμού.
Όπως ανέφερε ο δήμαρχός, τώρα ξεκινά και επισήμως η πρωτοβουλία Gr-Eco Islands, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Απανθρακοποίησης, διότι μέχρι τώρα όλες οι ενέργειες είναι πιλοτικές. «Έχει γίνει από την Deloitte ένας σχεδιασμός γύρω από το ποια θα είναι τα νησιά που θα ενταχθούν. Υπάρχει μία επιτροπή και αναμένουμε το πότε θα ξεκινήσουν οι προσκλήσεις, ώστε να ενταχθούμε και εμείς και να μπορέσουμε να αναπτύξουμε περισσότερες πρωτοβουλίες».
Ο υβριδικός σταθμός για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και το ηλεκτρικό ασθενοφόρο στην Αστυπάλαια
Αντίστοιχα, στο πλαίσιο του «πράσινου» μετασχηματισμού των νησιών, η Αστυπάλαια θα μετατραπεί σε ένα ενεργειακά «έξυπνο και πράσινο» νησί της Μεσογείου. Το συγκεκριμένο και οριοθετημένο χρονοδιάγραμμα του έργου βασίζεται -σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στο powergame.gr ο ειδικός συνεργάτης του Δήμου, Κώστας Καμπύλης- σε κάποιους πυλώνες:
- την ηλεκτροκίνηση, δηλαδή την προοδευτική αντικατάσταση όλων των οχημάτων ΙΧ και ΔΧ,
- νέες υπηρεσίες μετακίνησης με διαμοιραζόμενα ΜΜΜ και υπηρεσίες συγκοινωνίας,
- απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μέσω υβριδικού συστήματος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
Όσον αφορά τον τρίτο πυλώνα, που είναι και ο πιο σημαντικός, ο κ. Καμπύλης δήλωσε ότι οι εργασίες για τη δημιουργία υβριδικού σταθμού που θα αποτελείται από φωτοβολταϊκά πάνελ και μία ανεμογεννήτρια έχουν ξεκινήσει και αναμένεται τον Μάιο του 2024 να ξεκινήσει και η τοποθέτηση των πάνελ. «Σε δεύτερο επίπεδο θα τοποθετηθει η ανεμογεννήτρια, που προβλέπεται να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού κατά 80%». Η ανεμογεννήτρια θα τοποθετηθεί σε έναν χώρο που δεν θα είναι στο οπτικό πεδίο των κατοίκων του νησιού, ενώ η υλοποίηση του έργου θα χρειαστεί έναν χρόνο», σημείωσε. «Πλέον ο κόσμος του νησιού έχει αγκαλιάσει το εγχείρημα». Ιδιαίτερα καινοτόμο θεωρείται το ότι ο υβριδικός σταθμός θα λειτουργεί με μπαταρία, κάτι που σημαίνει πως η ενέργεια θα αποθηκεύεται και δεν θα πηγαίνει απευθείας στο δίκτυο. «Η αποθήκευση θα πραγματοποιείται μέσα σε μεγάλα κοντεινερ που θα έχουν μπαταρίες. Έπειτα αυτή θα διοχετεύεται ανάλογα με τις ανάγκες στο σύστημα».
Όσον αφορά την ηλεκτροκίνηση, ο κ. Καμπύλης σημείωσε πως έχουν έρθει στο νησί πάνω από 100 ηλεκτρικά οχήματα για ιδιωτική χρήση. Την ίδια ώρα, έχουν αντικατασταθεί τα αυτοκίνητα των δημόσιων υπηρεσιών, όπως της Αστυνομίας, του Λιμενικού, της Πολιτικής Αεροπορίας και του Δήμου, ενώ στο νησί έχει φτάσει και το πρώτο ηλεκτρικό ασθενοφόρο. Τέλος, υπάρχει υπηρεσία δημόσιας συγκοινωνίας, η οποία εκτελείται με τη χρήση ηλεκτρικών μικρών λεωφορείων (βαν). Τα συμβατικά οχήματα δημόσιων υπηρεσιων είναι πλέον ηλεκτρικά, ενώ το μόνο που δεν έχει αλλάξει είναι τα μεγάλα φορτηγά και τα μηχανήματα έργου.
Στόχος, το 2024 να «πρασινίσει» και ο Άι Στράτης
Τέλος, δυναμικά στην κούρσα της «πράσινης» μετάβασης έχει μπει και ο Άι Στράτης, τον οποίο έχει αναλάβει να μετασχηματίσει εξ ολοκλήρου η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που ορίστηκε ανάδοχος του έργου έπειτα από διαγωνισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εργασίες είναι σε πλήρη εξέλιξη και χάρη στο πρόγραμμα «Υβριδικό Σύστημα Παραγωγής Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας από ΑΠΕ στο Νησί του Αγ. Ευστρατίου», ο ακριτικός Άι Στράτης αναμένεται να «πρασινίσει».
Το έργο αφορά τη μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία:
- ενός Υβριδικού Σταθμού (ΥΒΣ) ηλεκτροπαραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στο νησί του Αγ. Ευστρατίου, που αποτελείται από μία ανεμογεννήτρια (Α/Γ) εγκατεστημένης ισχύος 0,90 MW, έναν φωτοβολταϊκό σταθμό (Φ/Β) μέγιστης ισχύος παραγωγής 0,2267 MW, συσσωρευτές αποθηκευτικής ικανότητας 2,56 MWh και Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης και Ελέγχου,
- ενός ολοκληρωμένου συστήματος τηλεθέρμανσης για τον οικισμό του Άι Στράτη, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων κεντρικής θέρμανσης στο Δημοτικό Καφενείο και στα κτίρια της Δημοτικής Αγοράς του νησιού. Το σύστημα τηλεθέρμανσης περιλαμβάνει τις κεντρικές μονάδες παραγωγής και αποθήκευσης θερμότητας (ηλεκτρικοί λέβητες και δεξαμενές θερμού νερού), το δίκτυο διανομής της θερμικής ενέργειας στον οικισμό, το δίκτυο παροχών και τη σύνδεση των τελικών καταναλωτών στο δίκτυο. Η θερμική ενέργεια που θα παράγεται θα καλύψει τις ανάγκες θέρμανσης και θερμού νερού χρήσης στα κτίρια του οικισμού του Αγ. Ευστρατίου.
Τα δύο υποσυστήματα θα συνεργάζονται και θα λειτουργούν ως ένα. Στόχος είναι η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα του νησιού να ξεπεράσει το 85% και παράλληλα η μεγιστοποίηση της κάλυψης των αναγκών του οικισμού σε θέρμανση και σε θερμό νερό χρήσης από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Το Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης και Ελέγχου αφορά ένα σύστημα ανώτατου επιπέδου, που θα ελέγχει σε πραγματικό χρόνο την παραγωγή ενέργειας του υβριδικού σταθμού, ώστε να καλύπτεται η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας του νησιού και να αξιοποιείται αποτελεσματικά η πλεονάζουσα παραγωγή ΑΠΕ από το φορτίο του συστήματος τηλεθέρμανσης. Το σύστημα ελέγχου θα συνεργάζεται με τον τοπικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τρόπο που θα είναι δυνατή η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νησιού μέσω τριών διακριτών καταστάσεων λειτουργίας:
- Λειτουργία του υβριδικού σταθμού χωρίς τον τοπικό σταθμό παραγωγής.
- Λειτουργία του υβριδικού σταθμού μαζί με τον τοπικό σταθμό παραγωγής.
- Λειτουργία μόνο του τοπικού σταθμού παραγωγής.
Όσον αφορά την εξέλιξη των εργασιών, σημειώνεται πως έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση της ανεμογεννήτριας στη θέση της στο γήπεδο ΑΠΕ, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του δικτύου τηλεθέρμανσης, καθώς και των υποσταθμών. Την ίδια ώρα, έχουν ολοκληρωθεί όλες οι καλωδιώσεις και έχουν ξεκινήσει τα αιτήματα παραλαβής παραδοτέων από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 4 εκατ. ευρώ και η δράση είναι ενταγμένη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ και ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ του ΕΣΠΑ 2014-2020 και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Στόχος είναι στα τέλη Ιανουαρίου 2024 να ξεκινήσουν οι εσωτερικές δοκιμές, ώστε μέσα μέσα στο 2024 να συνδεθεί το έργο στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ και να εκκινήσει η πλήρης λειτουργία του.
powergame.gr