Οι καθυστερήσεις στην πρόοδο του σύνθετου και πολλά υποσχόμενου project της σύστασης ενός βιώσιμου δικτύου υδατοδρομίων και κατ’ επέκταση της έναρξης των πτήσεων με υδροπλάνα στην Ελλάδα, ικανού να εισφέρει σημαντικά έσοδα στην οικονομία στην πλήρη ανάπτυξη του, δεν πτοούν τους επιχειρηματίες που ήδη δραστηριοποιούνται στον κλάδο.
Διόλου τυχαίο, ότι επενδύσεις ύψους άνω των 400 εκατ. ευρώ διατηρούνται «στην αναμονή», μόνο από δυο επιχειρηματικά σχήματα. Ο στόχος στην παρούσα φάση είναι να πετάξουν, έστω πιλοτικά, τα πρώτα ελληνικά αμφίβια σκάφη από το προσεχές φθινόπωρο.
Οι λόγοι για τους οποίους δεν τηρήθηκαν κατά το παρελθόν τα χρονοδιαγράμματα αναλύθηκαν στην διάρκεια της πρόσφατης ευρείας συνεδρίασης της Επιτροπής Χωροταξίας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.), με ένα από τα θέματα της την «Ίδρυση και Λειτουργία Υδατοδρομίων» και προσκεκλημένους εισηγητές τον πρόεδρο της εταιρείας Ελληνικά Υδατοδρόμια Αναστάσιο Γκόβα και τον ομόλογο του της Ελληνικής Λέσχης Υδροπλάνων, πιλότο και εκπαιδευτή Κώστα Ρωσσίδη.
Στη συνάντηση αναφέρθηκαν, ωστόσο και οι προοπτικές που προσφέρει το νέο μεταφορικό μέσο, με ένα από τα κυριότερα παραδείγματα την δημιουργία 3.000 νέων άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας.
«Συζητάμε για αυτόν τον αριθμό, με μετριοπαθείς εκτιμήσεις, από τα δεδομένα που έχουμε στην διάθεσή μας και με βάση τα όσα προβλέπει ο νόμος ως κατ’ ελάχιστο απαιτούμενο προσωπικό για να λειτουργήσει ένα αδειοδοτημένο υδατοδρόμιο. Στην πραγματικότητα μπορούν να προκύψουν πολύ περισσότερες νέες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας από τον κλάδο στην Ελλάδα, από τις περίπου 1.000 και 2.000 αντίστοιχα για τις οποίες γίνεται λόγος», τονίζει στο newmoney ο κ. Γκόβας, από τα πιο έμπειρα στελέχη της αγοράς στον τομέα του.
Όπως εξηγεί ο επικεφαλής της Ελληνικά Υδατοδρόμια (η οποία εξειδικεύεται στην μελέτη, κατασκευή, αδειοδότηση και λειτουργία υδατοδρομίων) από τις θέσεις που θεωρούνται, βάσει του Νόμου, υποχρεωτικές στο οργανόγραμμα για ένα υδατοδρόμιο είναι οι 3 επιτελικές των station manager, safety manager, security manager. Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) απαιτεί, επίσης, από 2 υπεύθυνους ανά βάρδια -έναν άνδρα και μια γυναίκα- για τον έλεγχο ασφαλείας (Security) επιβατών και αποσκευών.
Προστίθεται δε, άτομο για «τσεκάρισμα» της ταυτοπροσωπίας, τα dock boys που θα δένουν το υδροπλάνο και θα βοηθούν για την ασφαλή αποβίβαση και επιβίβαση των επιβατών του και ανάλογα με την κίνηση και υπάλληλοι που θα επιφορτίζονται με την ευθύνη της μετακίνησης των βαλιτσών από τα σημεία check in ως το υδροπλάνο.
Τα 100-150 υδατοδρόμια
Αν υπολογισθεί ότι μέχρι να αυξηθεί το πτητικό έργο και ο όγκος του επιβατικού κοινού ίσως ορισμένα από τα παραπάνω καθήκοντα (π.χ. αυτά που αφορούν τους ελέγχους) να συμπτυχθούν σε πρώτο στάδιο, κατά προσέγγιση το καθένα από τα 100+ υδατοδρόμια θα χρειάζεται για να λειτουργεί εύρυθμα και νόμιμα το λιγότερο 5 άτομα προσωπικό, έως 7-8 ή και 10, ανάλογα με τις βάρδιες και τα ρεπό, καθώς τα υδροπλάνα θα πετούν από την ανατολή ως την δύση του ηλίου…
Όταν ο κλάδος φιλοδοξεί μακροπρόθεσμα για την ίδρυση μελλοντικά ακόμα και 150 υδατοδρομίων θα μιλάμε για 1.500 άμεσες θέσεις εργασίας, συν τους 200 υπαλλήλους δυο, τουλάχιστον, αεροπορικών εταιρειών (πιλότους υδροπλάνων, μηχανικούς και άλλες ειδικότητες).
Μόνο οι Grecian Air Seaplanes (που διαθέτει κοινούς μετόχους με την Ελληνικά Υδατοδρόμια) και Hellenic Seaplanes έχουν στα πλάνα τους στόλους που συνολικά θα αριθμούν 39-40 υδροπλάνα και αν εμφανισθούν άλλοι «παίκτες», ο πήχης ανεβαίνει ψηλότερα.
Σε σχέση με τις έμμεσες θέσεις εργασίας που θα αποφέρει ο κλάδος των υδροπλάνων στην ελληνική αγορά, αυτές εντοπίζονται στην ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων του ξενοδοχειακού κλάδου, της εστίασης (εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες), εμπορικών καταστημάτων, πώλησης σουβενίρ κ.α. σε μικρότερα ή όχι τόσο πολυσύχναστα όσο οι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί νησιά που ως σήμερα δεν διαθέτουν αεροπορική διασύνδεση ή αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια και ως εκ τούτου θα μπορούν με το νέο μέσο να γίνουν πιο προσβάσιμα και να προσεγγίσουν μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών – άρα και εν δυνάμει καταναλωτών/πελατών.
Στελέχη της αγοράς κάνουν λόγο για άλλες 2.000 θέσεις εργασίας σε περιοχές ή νησιά όπου θα ιδρυθούν υδατοδρόμια, συνεπώς στην πιο ώριμη φάση του το ελληνικό project των υδροπλάνων ενδέχεται να οδηγήσει -μαζί με το προσωπικό των εταιρειών του τουριστικού τομέα που θα αναπτυχθεί λόγω του νέου κλάδου- έως και σε 4.000 νέους απασχολούμενους! Σαφώς, η φετινή επανεκκίνηση του τουρισμού μετά από δύο χρόνια και πλέον πανδημίας αναδύει νέες ευκαιρίες και για τον τομέα των μεταφορών, όπου το νέο μέσο θα έχει την δυνατότητα συνεργειών με ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, αεροπορικές ή κρουαζιέρας…
«Προτεραιότητα στους ντόπιους»
«Και 80 υδατοδρόμια να ιδρυθούν, υποθετικά, στην ελληνική επικράτεια, φθάνουμε εύκολα σε αυτό το μίνιμουμ προσωπικό των 1.000 ατόμων, μόνο για τις άμεσες θέσεις εργασίας
Γι’ αυτό μιλώ περί μετριοπαθών εκτιμήσεων, όταν λέω για 3.000 συνολικά νέες θέσεις εργασίας. Πολλά μικρά νησιά έχουν περιθώρια ανάπτυξης και στον λεγόμενο ποιοτικό τουρισμό, εφόσον εξασφαλισθεί η προσβασιμότητα τους με πτήσεις υδροπλάνων, αυξηθεί ο αριθμός των επισκεπτών τους και δραστηριοποιηθούν νέες, έστω μικρού μεγέθους, ξενοδοχειακές μονάδες για να τους φιλοξενήσουν…», επισημαίνει ο Αναστάσιος Γκόβας στο newmoney και προσθέτει:
«Το μεγαλύτερο μέρος των νέων θέσεων εργασίας στα υδατοδρόμια τα οποία θα αναπτυχθούν από την εταιρεία μας, την Ελληνικά Υδατοδρόμια, σε αυτά τα μικρά νησιά είναι ειλημμένη απόφαση να καλυφθεί από μόνιμους κατοίκους, νεαρής κυρίως ηλικίας. Θα εκπαιδευτούν από εμάς και θα έχουν το κίνητρο να μείνουν στον τόπο τους, με ότι αυτό θα σημαίνει για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες. Είναι πολύ σημαντικό και για εθνικούς λόγους να μην ερημώνουν αυτά τα νησιά.».
Οι συνεχείς προσπάθειες
Ως βασικότερες αιτίες για τις καθυστερήσεις ετών στην υλοποίηση του project των υδροπλάνων θεωρήθηκαν, ως τώρα, η ελληνική γραφειοκρατία, η συναρμοδιότητα διαφόρων υπουργείων κ.α., με σοβαρότερο ζήτημα τους χρόνους εγκρίσεων των ΜΠΕ (Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων), χωρίς τις οποίες δεν εκδίδεται άδεια λειτουργίας υδατοδρομίου, διαδικασία που έπαιρνε κατά μ.ο. 10-12 μήνες.
Η αλήθεια είναι, αναφέρουν οι άνθρωποι του κλάδου, ότι από πλευράς Κράτους καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για να λυθούν τα προβλήματα και να τρέξει γρήγορα το project.
Όπως ενδεικτικά επισημαίνει ο κ. Γκόβας το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών έχει λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προς τη σωστή κατεύθυνση:
α) παροχή δυνατότητας έκδοσης προσωρινών αδειοδοτήσεων υδατοδρομίων και υδάτινων πεδίων,
β) μείωση απαιτούμενων δικαιολογητικών ή απλοποίηση αυτών (π.χ ορθοφωτοχάρτες αντί τοπογραφικών διαγραμμάτων, κ.λ.π).
Το δε Υπουργείο Περιβάλλοντος μετακίνησε τα Υδατοδρόμια στη χαμηλότερη κατηγορία Β, όπου πλέον απαιτείται η υποβολή ΠΠΔ (Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων) που η έγκρισή τους ολοκληρώνεται σε χρονικό διάστημα πολύ μικρότερο από τις ΜΠΕ.
Τον γραφειοκρατικό …κυκεώνα ανέδειξε προηγουμένως ο «Μίτος», το Εθνικό Μητρώο Διαδικασιών (mitos.gov.gr), το οποίο παρουσιάσθηκε από τον υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη.
Προέκυψε ότι για την έκδοση άδειας λειτουργίας υδατοδρομίου στην πράξη απαιτούνται 8 μήνες και 10 δικαιολογητικά, στηρίζεται σε όσα προβλέπουν 4 διαφορετικοί νόμοι (4903/2022, 4850/2021, 4757/2020, 4663/2020), 3 Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, 2 Υπουργικές Αποφάσεις και 8 εγκύκλιοι και απαιτούνται συνολικά 24 στάδια.
Θεωρητικά, σύμφωνα με το Ν.4663/20 για την έκδοση Άδειας Ίδρυσης & Λειτουργίας Υδατοδρομίου χρειάζονται 65 εργάσιμες ημέρες (εφόσον ο Τεχνικός Φάκελος είναι πλήρης).
Συνεπώς, η απόκλιση είναι μεγάλη.
Η τηλεδιάσκεψη και η Κ.Ε.Δ.Ε.
Μια άλλη απόδειξη της κυβερνητικής βούλησης, προσθέτουν οι άνθρωποι του κλάδου, για να υλοποιηθεί το εγχείρημα των υδροπλάνων μεταξύ όλων των άλλων ενεργειών, αποτελεί η τηλεδιάσκεψη που διενεργήθηκε, με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργικού Γραφείου, την Τρίτη 19 Ιουλίου για την ταχεία ανάπτυξη των υδατοδρομίων στην Ελλάδα με τη συμμετοχή του Υπουργού Επικρατείας Άκη Σκέρτσου, του Υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών Μιχάλη Παπαδόπουλου, του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού της Κυβέρνησης Θανάση Κοντογεώργη και όλων των Περιφερειαρχών της χώρας.
Στη συνεδρίαση δε, της Κ.Ε.Δ.Ε. παρευρέθηκαν ο πρόεδρος της Επιτροπής Χωροταξίας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων της Κ.Ε.Δ.Ε, Κώστας Κουκοδήμος, Δήμαρχος Κατερίνης, και μέλη που εκπροσωπούσαν αρκετούς Δήμους της Ελλάδας.
Εκεί, οι παριστάμενοι χαιρέτισαν με ικανοποίηση την πρωτοβουλία του παλαίμαχου πρωταθλητή στίβου και Ολυμπιονίκη, ενώ βγήκε άλλη μια είδηση:
H πρόθεση των μελών της ΚΕΔΕ να προσπαθήσουν από την πλευρά τους να επιταχύνουν τις διαδικασίες για την αδειοδότηση και κατασκευή υδατοδρομίων στην χώρα, με την ένταξη τους στο πρόγραμμα «Α.Τρίτσης» για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και στόχο την εξασφάλιση κονδυλίων, ώστε οι χρηματοδοτούμενες εγκαταστάσεις να παραμένουν στην ιδιοκτησία Δήμων και Λιμενικών Ταμείων, αποφέροντας μια σημαντική υπεραξία για τις τοπικές κοινωνίες των νησιών.
cna.gr