179
Ο Καραβάτζο, πνεύμα «πιο ταραγμένο κι από τη θάλασσα της Μεσσήνης με τα μανιασμένα ρεύματα, που πότε σηκώνεται ψηλά και πότε πέφτει», μπήκε στο ναό της Μαντόνα ντελ Πιλέρο. Του πρόσφεραν αγιασμένο νερό για να αποπλύνει τις μικροαμαρτίες του, οπότε εκείνος αποκρίθηκε: «Τι να το κάνω; Αφού όλες μου οι αμαρτίες είναι θανάσιμες» (από το βιβλίο της Έλεν Λάνγκτον «ΚΑΡΑΒΑΤΖΟ»).
Ο μεγαλοφυής Καραβάτζιο, ο ζωγράφος που σφράγισε την εποχή του Μπαρόκ και στη διάρκεια της σύντομης ζωής του κατάφερε να εισάγει το ύφος του, τον «Καραβατζισμό», καλλιτέχνης ατίθασος κι επαναστάτης, γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1571.
Χρησιμοποίησε στα έργα του το σκοτάδι για να φορτίσει τα φωτισμένα πρόσωπα των μοντέλων του, που παρόλο που προέρχονταν από τη λαϊκή καθημερινότητα της περιόδου απέπνεαν μια έντονη αίσθηση θεατρικότητας και μυστηρίου. Το ίδιο σκοτεινός και μυστήριος ήταν και ο δημιουργός τους.
Τα βίαια αριστουργήματα του Καραβάτζιο ήταν απόλυτα συνδεδεμένα με τη ζωή του
Δολοφόνος – μάλλον χωρίς πρόθεση – με τάσεις ομοφυλοφιλίας και ταραχώδη ζωή κατάφερε να συγκλονίσει την τοπική κοινωνία όπου έζησε. Αργότερα κατάφερε να δημιουργήσει ένα «πιστό» στη ζωγραφική του κοινό αλλά και να προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων.
Ο λόγος; Στην πρώτη περίπτωση, θα μπορούσε να είναι η περιπετειώδης ζωή του καλλιτέχνη που δημιουργεί γύρω του ένα μυστηριακό μύθο ή η μεθυστική έλξη των ίδιων των δημιουργημάτων του.
Στη δεύτερη περίπτωση, θα μπορούσε να είναι απλώς η χρήση ενός προδρόμου της φωτογραφικής μηχανής, της camera obscura (σκοτεινός θάλαμος) η οποία τον βοηθούσε να φτάσει στον απόλυτο ρεαλισμό.
Οι σύγχρονοί του έβλεπαν στα έργα του «τροµερό ρεαλισµό, εκπληκτικές απεικονίσεις, που προσέλκυαν και µάγευαν το βλέµµα». Επιπλέον η έντονη φωτοσκίαση προσέδιδε μία εξαιρετική δραματικότητα στους πίνακές του.
Ο ρεαλισμός του Καραβάτζιο, ήταν ένας ρεαλισμός… σχεδόν φωτογραφικός.
Ο Καραβάτζιο δεν σχεδίαζε ποτέ. Ζωγράφιζε απευθείας στον καµβά αντιγράφοντας ό,τι έβλεπε. Υποστήριζε δε, ότι αντέγραφε µε τόση τελειότητα στη λεπτομέρεια που δεν έκανε ούτε μία πινελιά από μόνος του. Όπως έλεγε τον καθοδηγούσε η φύση.
H τεχνοτροπία που παρουσιάζεται τους πίνακές του Καραβάτζιο έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτά είναι ο τενεμπρισμός (σκοτεινές επιφάνειες που ενώνονται με φωτεινά χρώματα), το κιαροσκούρο (η αντίθεση μεταξύ φωτός και σκιών). Εξίσου χαρακτηριστικά της τεχνοτροπίας του είναι το θρησκευτικό αλλά και το δραματικό θέμα στους πίνακές του σε συνδυασμό με το νατουραλιστικό στοιχείο δηλαδή την πιστή αντιγραφή των μοντέλων που ζωγράφιζε. Το θεατρικό στοιχείο στους πίνακές του προέρχεται από τη μελέτη των γεγονότων της Αγίας Γραφής από τα οποία προσπαθούσε να αποτυπώσει σαν να συνέβαιναν εκείνη τη στιγμή.
