Κάθε Νοέμβριο, τέτοιες μέρες περίπου, στη Μεγάλη Βρετανία βλέπεις σε πολλές εκδοχές φοράνε ως κονκάρδα μια παπαρούνα. Πρόκειται για την Remembrance Day ή αλλιώς ‘Poppy Day’ η οποία πρακτικά είναι η μέρα ανάμνησης όλων των Βρετανών που έδωσαν τη ζωή τους στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τελικά στη μνήμη των νεκρών όλων των πολέμων. Πρόκειται για την επέτειο που εορτάζεται το τέλος των εχθροπραξιών του Πολέμου. Ή διαφορετικά η επέτειος του τέλος του πολέμου που ήρθε “την 11η ώρα της 11ης μέρας του 11ου μήνα του 1918”. Στην πραγματικότητα βέβαια ο Πόλεμος τελείωσε επίσημα τον Ιούνιο του 1919 με την περίφημη Συνθήκη των Βερσαλιών.
Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι γνωστός και ως «ο Μεγάλος Πόλεμος» και «ο Πόλεμος για να σταματήσουν όλοι οι Πόλεμοι».
Οι χαμένοι του πολέμου, έχασαν πάνω από 3.500.000 στρατιώτες στο πεδίο της μάχης. Οι νικητές του πολέμου, έχασαν περισσότερους από 5.100.000 άνδρες.
Πάνω από 5.000.000 πολίτες επίσης εκτιμάται ότι έχασαν τη ζωή τους στην ευρωπαϊκή ήπειρο υπό κατοχή, βομβαρδισμούς, πείνα και ασθένειες.
Μέσα σε 6 εβδομάδες από την έναρξη του πολέμου, σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι είχαν προσφερθεί εθελοντικά να πολεμήσουν για το Θεό, τη χώρα και την ελευθερία του κόσμου.
Σημαντικές θεωρούνται και οι απώλειες Ελλήνων στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων. Συγκεκριμένα, 5,000 Έλληνες στρατιώτες έπεσαν μαχόμενοι κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και 132.000 πολίτες, ήτοι ποσοστό 21,7%.
Οι ανθρώπινες απώλειες κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα υπολογίζονται στους 750.000, ήτοι ποσοστό 10% του συνολικού πληθυσμού.
Στα δεδομένα έχουμε μόνο αριθμούς θανάτων, όχι απώλειες γενικά, δηλαδή δε συμπεριλαμβάνονται οι τραυματίες και οι νεκροί από τις μετέπειτα εμφύλιες συγκρούσεις…
Υπάρχει μάλιστα μια παράδοση που συνδέει τη Μεγάλη Βρετανία, τη Νότια Αφρική, τον Καναδά και την Αυστραλία. Κάθε τέτοια μέρα στις 11 η ώρα το πρωί επιλέγεται ενός ή δύο λεπτών σιωπή στην μνήμη των θυμάτων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκτός αυτού, σε αυτή τη μέρα, συνήθως γίνονται τελετές σε διάφορα κενοτάφια, εκκλησίες αλλά και μνημεία. Η Βασιλική Οικογένεια αλλά και η πολιτική ηγεσία συγκεντρώνονται στο The Cenotaph του Whitehall προκειμένου να τιμήσουν αυτή τη μέρα.
Η παράδοση αυτή ξεκινάει 101 χρόνια. Ήταν τότε, στις 11 Νοεμβρίου 1919 που ο Βασιλιάς Γεώργιος ο 5ος θεσμοθέτησε την πρώτη δύο λεπτών σιγή. Ένα ακριβώς χρόνο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αργότερα βέβαια, η επέτειος συνδέθηκε γενικότερα με όσους έχασαν η ζωή τους σε πολέμους και όχι μόνο στον Α’ Παγκόσμιο.
Γιατί όμως οι παπαρούνες; Την άνοιξη του 1915 ο Καναδός γιατρός John McCrea λίγο αφότου είχε χάσει πολλούς φίλους του στο Ypres βρήκε έμπνευση στη θέα διαφόρων παπαρούνων που είχαν φυτρώσει στα μέρη που πριν λίγο ήταν στο επίκεντρο εχθροπραξιών. Τότε έγραψε το περίφημο ποίημα του ‘In Flanders Fields”. Το ποίημα αυτό συγκίνησε πολύ τη δασκάλα Moina Michael η οποία ξεκίνησε να φτιάχνει και να πουλάει μεταξωτές παπαρούνες. Τα έσοδα τα έδινε στα θύματα του πολέμου.
Λίγο αργότερα, οι παπαρούνες έγιναν το σύμβολο αυτής της ημέρας. Θεωρήθηκε δε το μόνο λουλούδι που φύτρωσε πρώτο στα καταστραμμένο πεδία μάχης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η πρώτη ‘Poppy Appeal’ στο Ηνωμένο Βασίλειο μάζεψε περισσότερες από 106.000 λίρες για τους βετεράνους του πολέμου. Το 1922 μάλιστα ο George Howson έκανε το πρώτο εργοστάσιο παπαρούνας στο οποίο φρόντισε να δίνει δουλειά σε βετεράνους που είχαν τραυματιστεί ή είχαν μείνει ανάπηροι κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Στην Ελλάδα, ο Στράτης Μυριβήλης, στο αντιπολεμικό βιβλίο του «Ζωή εν Τάφω», αναφέρεται σ’ αυτήν την παπαρούνα, την «ανοιγμένη σαν μικρή βελουδένια φούχτα».
