«Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλιθίων», είχε πει πριν από χρόνια ο μεγάλος διανοητής Ουμπέρτο Έκο, που προφανώς είχε προβλέψει το τι θα ακολουθούσε. Ότι αυτή η ψευδ-αίσθηση της ελευθερίας του λόγου που έδιναν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γρήγορα θα εξελισσόταν σε ακραίο φασισμό και λογοκρισία.
Σήμερα η κατάσταση έχει εκτραχυνθεί. Κινείται έξω και πέρα από κάθε όριο δημοσιογραφικής δεοντολογίας και δυστυχώς στην δική μας τοπική κοινωνία, έχουν διαμορφωθεί ακραίες καταστάσεις του είδους.
Με άλλοθι την άσκηση δημοσιογραφίας και τάχα τον έλεγχο της εξουσίας, έχουν εμφανιστεί άπειρες ιστοσελίδες και σελίδες στα social media, αγνώστου ταυτότητας, που μέσω της «δολοφονία χαρακτήρα» (character assassination) επιχειρούν να αποδομήσουν συγκεκριμένα πρόσωπα στην συνείδηση της κοινής γνώμης και εν τέλει να αποδομήσουν τους νοήμονες πολίτες, την ίδια την τοπική κοινωνία, χωρίς ηθικούς φραγμούς, με την καλλιέργεια μια ρητορικής μίσους, πρωτοφανούς στα τοπικά χρονικά. Μόνο που ούτε η δημοσιογραφία, ούτε ο έλεγχος της εξουσίας ασκείται με μεθόδους υπόκοσμου, με fake news από ανώνυμους κουκουλοφόρους του διαδικτύου, με αυτόκλητους εισαγγελείς του πληκτρολογίου. Η δημοσιογραφία και ο έλεγχος της εξουσίας απαιτεί, αλήθεια, απαιτεί επιχειρήματα, απαιτεί ονοματεπώνυμο. Αλλιώς δεν διαφέρει από τις πρακτικές της μαφίας.
Καθημερινά βλέπουμε να «ξεφυτρώνουν» νέες ιστοσελίδες και σελίδες στα social media, που κανένας δεν ξέρει ποιος είναι ο ιδιοκτήτης, ποιοι είναι οι συντάκτες. Το μόνο που βλέπει ο αναγνώστης είναι οι ανώνυμοι ποταμοί της λάσπης που ξεχύνονται και επιδιώκουν να καταπιούν τα πάντα, κάθε φωνή λογικής, νηφαλιότητας, αλήθειας.
Καθημερινά διαβάζουμε άρθρα «γνώμης» ανυπόγραφα, αγνώστου ταυτότητας. Αλλά υπάρχουν κι εκείνα που φέρουν μεν υπογραφή, αλλά είναι ηλίου φαεινότερο ότι δεν ανήκουν σε αυτόν που δήθεν τα υπογράφει. Πίσω από το «βιτρίνα» κρύβονται άλλοι που κινούνται στο παρασκήνιο και έχουν αναθέσει αλλού τη βρώμικη δουλειά.
Ο χώρος των ηλεκτρονικών ΜΜΕ, έχει εξελιχθεί κυριολεκτικά σε πεδίο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Όποιος θέλει να εκδικηθεί κάποιον ή να εκβιάσει καταστάσεις ή να εξυπηρετήσει συμφέροντα, δικά του ή άλλων, ανοίγει κι ένα site, δημιουργεί κάποιες σελίδες στα social media , στήνεται το ρινγκ και η δουλειά παίρνει τον δρόμο της, καθώς ο λαϊκισμός, η φθήνια του λόγου τους, χωνεύεται με ευχαρίστηση από ανθρώπους που ζουν, ενημερώνονται και εκφράζονται μέσα από τα social media. Αν μάλιστα προστεθούν και τα trolls στο σκηνικό, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τον ιστό της νοσηρότητας που κάποιοι επιχειρούν να απλώσουν πάνω από την τοπική κοινωνία.
Η δυσωδία τείνει να σκεπάσει τα πάντα και οι πολίτες όλο και πιο δύσκολα καταφέρνουν να διαμορφώσουν ορθή αντίληψη όταν κατακλύζονται από τον ορυμαγδό της revenge «δημοσιογραφίας».
Που θα οδηγήσει όλο αυτό;
Ευθύνη της τοπικής κοινωνίας είναι να αντισταθεί σ’ αυτήν την πρωτοφανή στα χρονικά παρακμή, σ’ αυτήν την ξεφτίλα.
Ευθύνη του δημοσιογραφικού κόσμου είναι να αυτοπροστατευθεί από τέτοια φαινόμενα, να μην συμμετέχει, να μην νομιμοποιεί.
Ευθύνη των τοπικών παραγόντων είναι επίσης να μην νομιμοποιούν τέτοιες πρακτικές και να μην ρίχνουν νερό στο μύλο τους, υπό τον φόβο ότι σε διαφορετική περίπτωση θα μπουν στο στόχαστρο. Θα μπουν έτσι κι αλλιώς, αργά ή γρήγορα. Κάτι τέτοιοι δεν έχουν ούτε όσιο ούτε ιερό. Ας διαφυλάξουν τουλάχιστον την αξιοπρέπειά τους.