Συμπληρώνονται φέτος 77 χρόνια από την επίσημη τελετή ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, η οποία έγινε επίσημα σαν σήμερα στις 7 Μαρτίου του 1948. Τα Δωδεκάνησα βρίσκονταν υπό ιταλική κατοχή από το 1912. Η ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα έγινε δυνατή μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα της Ιταλίας.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα, ως μία από τις συμμαχικές χώρες που κέρδισαν στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο διεκδικούσε την προσάρτηση της Βόρειας Ηπείρου, της Κύπρου και των Δωδεκανήσων στα εδάφη της. Τελικά έγινε δυνατή μόνο η ενσωμάτωση των τελευταίων μετά από την Συνθήκη Ειρήνης που υπογράφηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία στο Παρίσι στις 10 Φεβρουαρίου του 1947. Σύμφωνα με αυτήν τα Δωδεκάνησα αποδίδονταν στην Ελλάδα, ενώ η Ιταλία υποχρεωνόταν σε αποζημίωση ύψους 105 εκατομμυρίων δολαρίων προς τη χώρα μας.
Η τελετή παράδοσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα έγινε στις 31 Μαρτίου 1947 στη Ρόδο μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα. Ως πρώτος διοικητής των Δωδεκανήσων ορίστηκε ο αντιναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης. Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 και το 1955 τα Δωδεκάνησα έγιναν νομός με πρωτεύουσα τη Ρόδο.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το επεισόδιο ”Δωδεκάνησα: από την Κατοχή στην ενσωμάτωση” της σειράς ιστορικών ντοκιμαντέρ ”Μαρτυρίες” παραγωγής 1993.
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ: ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ
Η σειρά ”Μαρτυρίες” είναι σειρά ιστορικών ντοκιμαντέρ, του δημοσιογράφου Γιώργου Πετρίτση με θέματα αναφερόμενα σε πρόσωπα και γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μας. Το επεισόδιο αυτό ερευνά την ιστορία της ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο παρουσιάζεται η ιστορία της ένωσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, από τη συνθηκολόγηση με την Ιταλία, τον Σεπτέμβριο του 1943, μέχρι την επίσημη κήρυξη της Ένωσης τον Μάρτιο του 1948.
Πρόσωπα που συνδέονται με τα ιστορικά γεγονότα αφηγούνται τις αναμνήσεις τους. Ο Ιωάννης Γεωργάκης, τότε πολιτικός σύμβουλος του αντιβασιλέα και πατριάρχη Δαμασκηνού, αναφέρεται στην πρώτη επίσημη επίσκεψη της ελληνικής κυβέρνησης στα Δωδεκάνησα, που βρίσκονταν υπό βρετανική διοίκηση, με το θωρηκτό «Αβέρωφ» στις 14 Μαΐου 1945 και περιγράφει τις εντυπώσεις του. Ο Σωτήριος Αγαπητίδης, οικονομολόγος και μέλος της Εθνικής Αντιπροσωπείας στο Συνέδριο Ειρήνης στο Παρίσι (1946) ως εντεταλμένος για τα οικονομικά θέματα της συνθήκης Ελλάδας-Ιταλίας, εξηγεί τους όρους προσάρτησης των Δωδεκανήσων και μεταφέρει το κλίμα της Διάσκεψης.
Ακόμη, ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Μιχαήλ Στασινόπουλος, αφηγείται τις εντυπώσεις του από την ημέρα της παράδοσης της κυριαρχίας των Δωδεκανήσων (31 Μαρτίου 1947) από τους Βρετανούς στην ελληνική στρατιωτική διοίκηση και τον ναύαρχο Ιωαννίδη, τον οποίο συνόδευε όντας πολιτικός του σύμβουλος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διηγήσεις του από την πρώτη μέρα που έφτασε στη Ρόδο σχετικά με την έντονη συγκίνηση των κατοίκων, τις αντιδράσεις του πλήθους και τη συνέχεια του εθνικού φρονήματος.
Τέλος, η εκπομπή ασχολείται με την πρώτη μεταβατική περίοδο της ελληνικής διοίκησης μέχρι την επίσημη ενσωμάτωση στις 7 Μαρτίου 1948. Το καθεστώς της μεταβατικής περιόδου σχολιάζει ο πρέσβυς ε.τ. Θεμιστοκλής Χρυσανθόπουλος.Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται πλούσιο αρχειακό οπτικοακουστικό ιστορικό υλικό.
Έτος παραγωγής: 1993
Σενάριο-σκηνοθεσία: Γιώργος Πετρίτσης
Αφηγητής: Τέλης Ζώτος
Επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΤΣΟΥ στη ΡΟΔΟ για τον εορτασμό της επετείου Ενσωμάτωσης της ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ με την ΕΛΛΑΔΑ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η σύζυγός του ΙΩΑΝΝΑ ΤΣΑΤΣΟΥ παρακολουθούν μουσική εκδήλωση προς τιμήν τους στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου από τη Μαντολινάτα του Δήμου. Παραβρίσκονται στην εκδήλωση επίσης ο Αρχηγός της ΕΔΗΚ και Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΥΡΟΣ, ο Υπουργός Εσωτερικών ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ, Βουλευτές και εκπρόσωποι των τοπικών αρχών. Ακολουθούν πλάνα της υποδοχής του Προέδρου της Δημοκρατίας στην πλατεία Ελευθερίας από τον Δήμαρχο Ρόδου ΣΤΑΥΡΟ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ, τις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος κόσμου. Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ απευθύνει χαιρετισμό. Τέλος, ο Νομάρχης Δωδεκανήσου παραθέτει γεύμα προς τιμήν του Προέδρου της Δημοκρατίας και της συζύγου του.
Χρονολογία
6/3/1977
Πηγή: https://archive.ert.gr/
