Κοινή συνεδρίαση των Διοικητικών Συμβουλίων της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αθήνα, με θέμα «Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης Διαφάνεια – Ευελιξία – Αποτελεσματικότητα», παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών.
Τις εργασίες του συνεδρίου στο Caravel, άνοιξε ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ Γιώργος Χατζημάρκος.
Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου και Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, σε σημερινή του ανάρτηση τονίζει μεταξύ άλλων ότι “το τρίγωνο “Κεντρικό Κράτος-Περιφέρειες-Δήμοι” δεν μπορεί να λειτουργεί με λογικές του χθες και αυτό είναι το αντικείμενο της σημερινής κοινής συνεδρίασης ΕΝΠΕ και ΚΕΔΕ.
Αναλυτικά η δήλωση Χατζημάρκου:
Σε μία εποχή ραγδαίων αλλαγών και σύνθετων προκλήσεων, η Ελλάδα καλείται να επανεφεύρει τον τρόπο που λειτουργεί το διοικητικό της σύστημα. Δεν πρόκειται για θεωρητική συζήτηση ούτε για διοικητική πολυτέλεια.
Είναι ζήτημα δημοκρατίας, αποτελεσματικότητας και, πάνω απ’ όλα, εμπιστοσύνης.
Το τρίγωνο “Κεντρικό Κράτος-Περιφέρειες-Δήμοι” δεν μπορεί να λειτουργεί με λογικές του χθες.
Αυτό είναι το αντικείμενο της σημερινής κοινής συνεδρίασης των Διοικητικών Συμβουλίων της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδος και της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδος με την παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών, του Υπουργού Θοδωρή Λιβάνιου, του Υφυπουργού Βασίλη Σπανάκη και της Υφυπουργού Βιβής Χαραλαμπογιάννη.
Οι συνθήκες είναι ώριμες, να δουλέψουμε μαζί για την αυτοδιοίκηση Α’ & Β’ βαθμού που υπηρετεί μια πιο έξυπνη Ελλάδα
Ακολουθεί η ομιλία του Περιφερειάρχη στην κοινή συνεδρίαση ΕΝΠΕ – ΚΕΔΕ
Ομιλία Προέδρου Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος
Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου
Γιώργου Χατζημάρκου
Σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών και σύνθετων προκλήσεων, η Ελλάδα καλείται να επανεφεύρει τον τρόπο που λειτουργεί το διοικητικό της σύστημα.
Δεν πρόκειται για θεωρητική συζήτηση ούτε για διοικητική πολυτέλεια.
Είναι ζήτημα δημοκρατίας, αποτελεσματικότητας και, πάνω απ’ όλα, εμπιστοσύνης.
Το τρίγωνο «Κράτος – Περιφέρειες – Δήμοι» δεν μπορεί να λειτουργεί με λογικές του χθες.
Χρειάζεται μια νέα, ώριμη, θεσμική σχέση συνεργασίας, εμπιστοσύνης και κοινού οράματος.
Για πολλά χρόνια, η σχέση αυτή οικοδομήθηκε πάνω σε ανισότητες, ασάφειες και διοικητικά παράδοξα. Το Κεντρικό Κράτος διατήρησε τον έλεγχο, συχνά με καχυποψία προς την Αυτοδιοίκηση, ενώ οι Περιφέρειες και οι Δήμοι κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε αυξανόμενες απαιτήσεις αλλά σε ένα συχνά θολό τοπίο. Ταυτόχρονα, άγονοι ανταγωνισμοί και μικροτοπικισμοί έκαναν τα πράγματα χειρότερα.
Αυτό όμως αλλάζει. Ή, για να είμαστε ακριβείς, πρέπει να αλλάξει.
Το ζητά η κοινωνία, το επιβάλλει η συγκυρία και το απαιτεί η θεσμική σοβαρότητα που αξίζει σ’ έναν ευρωπαϊκό, σύγχρονο κράτος.
Η ανάγκη για ένα νέο, καθαρό μοντέλο διακυβέρνησης – βασισμένο στην εμπιστοσύνη και τη σαφήνεια – δεν είναι μόνο αυτονόητη. Είναι πλέον αναγκαία.
Η εμπιστοσύνη δεν χτίζεται με διατάξεις και εγκυκλίους. Χτίζεται με σαφείς ρόλους, με αμοιβαίο σεβασμό και με την αναγνώριση ότι κάθε βαθμίδα της Δημόσιας Διοίκησης έχει τη δική της αξία και λειτουργία.
Κύριε Υπουργέ, οι Περιφέρειες και οι Δήμοι δεν είναι “υπηρεσίες” του Υπουργείου Εσωτερικών. Είναι θεσμοί της Δημοκρατίας σε άμεση σχέση εγγύτητας με τον πολίτη.
Και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, αυτός ο πολίτης απαιτεί περισσότερα από ποτέ.
Ακριβώς αυτή είναι η καρδιά του ζητήματος: ένα κράτος που λειτουργεί από πάνω προς τα κάτω, χωρίς να εμπιστεύεται τους θεσμούς της εγγύτητας, χάνει σε αντανακλαστικά αλλά και στην δυνατότητα του να μειώσει την απόσταση που κτίστηκε μεταξύ πολιτών και πολιτικής. Αντιθέτως, ένα μοντέλο που χτίζεται με διαφάνεια, αποκέντρωση και συνυπευθυνότητα, έχει τη δύναμη να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Να αποκαταστήσει την πίστη ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν και αλλάζουν.
Χρειαζόμαστε ένα νέο, λειτουργικό πλαίσιο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, στο οποίο το Κράτος σχεδιάζει στρατηγικά, αλλά δεν ασκεί μικροδιοίκηση.
Χρειαζόμαστε ένα νέο, λειτουργικό πλαίσιο, στο οποίο η Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού συμμετέχει στον σχεδιασμό των δημόσιων πολιτικών και αναλαμβάνει καθαρά τις ευθύνες που αναλογούν σε καθεμία. Μόνο έτσι θα πείσουμε τον πολίτη πως η διοίκηση του τόπου του έχει πρόσωπο, συνέπεια και φωνή.
Στις αγωνίες που έχει σήμερα ο πολίτης, έχουν προστεθεί οι φυσικές καταστροφές, τα ξαφνικά καιρικά φαινόμενα που γίνονται ολοένα πιο συχνά και πιο έντονα. Η κλιματική κρίση δεν είναι πια «μια μελλοντική πρόκληση». Είναι εδώ, με καθημερινές επιπτώσεις, και απαιτεί μια νέα αρχιτεκτονική αντίδρασης – άμεση, οργανωμένη και αποτελεσματική.
Κι όμως, το Κεντρικό Κράτος εξακολουθεί να διατηρεί στα χέρια του το μεγαλύτερο μέρος των πόρων και των εργαλείων για τη διαχείριση αυτών των κρίσεων, χωρίς να δίνει στην αυτοδιοίκηση την επιχειρησιακή εγγύτητα που απαιτείται. Αυτό δεν είναι απλώς αναποτελεσματικό. Είναι επικίνδυνο.
Το Τέλος Ανθεκτικότητας, για παράδειγμα, που θεσπίστηκε ως απάντηση στην ανάγκη χρηματοδότησης δράσεων πρόληψης αλλά κυρίως αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, οφείλει να αποκτήσει και τοπικό αποτύπωμα.
Η απορρόφηση πόρων από τις Περιφέρειες είναι άλλωστε σταθερά υψηλότερη και πιο ευέλικτη από εκείνη του Κράτους. Είναι η ώρα να εμπιστευτούμε αυτό που ήδη λειτουργεί.
Η απάντηση στην αγωνία των πολιτών, δεν είναι θεωρητική και δεν μπορεί να είναι άλλη μια σύσκεψη σε κάποιο Υπουργείο αλλά η ενίσχυση εκείνων των θεσμών, του Α’ και Β’ βαθμού αυτοδιοίκησης, που πρέπει να μπορούν να δράσουν αποτελεσματικά και πριν και κατά την διάρκεια και μετά την κρίση.
Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι απλώς η βελτίωση της σχέσης Κράτους – Αυτοδιοίκησης. Είναι κάτι βαθύτερο: η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Εμπιστοσύνης του πολίτη προς τη Δημοκρατία, της κοινωνίας προς τους θεσμούς, του κράτους προς την τοπική του βάση. Η σημερινή απογοήτευση δεν αντιστρέφεται με υποσχέσεις ή τεχνικές αλλαγές. Αντιστρέφεται με ουσία: με συμμετοχή, με λογοδοσία, με μετατόπιση εξουσίας.
Η συγκυρία της σημερινής μας συνάντησης, κυρίες και κύριοι, είναι σημαντική και σημαδιακή.
Σημαντική γιατί έρχεται σε μια χρονική στιγμή που τα δεδομένα της οικονομίας επιτρέπουν αντικειμενική αισιοδοξία.
Ήδη πριν λίγες μέρες έγιναν ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό που, εκτός από εκείνα τα μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης που επιστρέφουν μέρος του πλεονάσματος της οικονομίας στην κοινωνία, ακούσαμε και μια δέσμευση για αύξηση του ΠΔΕ με
στόχο να προχωρήσουν δημόσια έργα που τόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν στην τοπική, περιφερειακή και τελικά στην εθνική ανάπτυξη.
Και η τοπική αυτοδιοίκηση, Α’ και Β᾽ Βαθμού συντελεί καταλυτικά στην ανάπτυξη.
Ενισχύει την τοπική και περιφερειακή οικονομία και δημιουργεί τις συνθήκες να μένουν οι πολίτες στον τόπο τους.
Και να θέλουν να επιστρέψουν, όσοι έχουν φύγει.
Ιδού λοιπόν η μεγάλη ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας :
Η ολοκλήρωση του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης καλείται να λειτουργήσει ως δύναμη ανανέωσης και εκσυγχρονισμού στη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Μόνο ; Όχι.
Όχι, μόνο της αυτοδιοίκησης, αλλά μίας νέας πιο έξυπνης Ελλάδας.
Εμείς και ως ΕΝΠΕ αλλά το ίδιο και οι συνάδελφοι της ΚΕΔΕ, θέλουμε ένα λειτουργικό, απλοποιημένο και χωρίς περιττή γραφειοκρατία σύστημα, το οποίο θα ενισχύει τον ρόλο της Αυτοδιοίκησης στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών.
Με την εξασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας στη λήψη αποφάσεων, η ενίσχυση της οικονομικής αυτονομίας των δήμων και η βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών μέσω πιο αποδοτικών υπηρεσιών.
Και για αυτό χαιρετίζουμε την απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών για το κτίσιμο του νέου Κώδικα με την ταυτόχρονη κωδικοποίηση περισσοτέρων των 500 νομοθετημάτων.
Ο Κώδικας αυτός, προσδοκούμε:
-να αποτελέσει μια σημαντική νίκη έναντι της γραφειοκρατίας και των καθυστερήσεων στην καθημερινή επαφή με τους πολίτες,
-να δώσει χώρο σε καινοτόμες, σύγχρονες διοικητικές δομές,
-να αυξήσει τον βαθμό της ελευθερίας κίνησης της αυτοδιοίκησης, τόσο του Α’ όσο και του Β’ βαθμού.
Επιτρέψτε μου, κλείνοντας, δύο λόγια που αφορούν μόνο τον Β’ βαθμό αυτοδιοίκησης που έχω την τιμή να υπηρετώ.
Με την σημερινή του μορφή, μετράει μόλις 15 χρόνια ζωής.
Σε αυτό το διάστημα έδωσε και αυτός τις εξετάσεις του. Και πέρασε.
Προσέξτε, δοκιμάστηκε μέσα στα πιο δύσκολα 15 χρόνια της Ελλάδας, στα οποία η μία κρίση διαδεχόταν την άλλη. Και πέρασε.
Αυτός ο βαθμός αυτοδιοίκησης κ. Υπουργέ, έδωσε στην χώρα πρόοδο, απορροφήσεις, λύσεις, ύψος.
Οι βαθμοί ελευθερίας αποφάσεων και κινήσεων που σήμερα ζητάμε, ή αλλιώς διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια όπως σταθερά λέγεται, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η μείωση της απόστασης από το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Δεν είναι τίποτα άλλο από ενηλικίωση.
Η διοικητική κηδεμονία, και ξέρετε όλοι σε ποια βαθμίδα της δημόσιας διοίκησης αναφέρομαι, δεν έχει θέση στη ζωή ενηλίκων.
Οι οργανισμοί όλοι, ωριμάζουν μέσα από την ευθύνη. Την ευθύνη από την οποία εμείς όχι μόνο δεν κρυβόμαστε, αλλά την αποζητούμε.
Θέλουμε να φταίμε κ. Υπουργέ. Αλλά για να είμαστε όλοι τίμιοι στην σχέση μας, να φταίμε μόνο τότε όταν έχουμε την διοικητική και οικονομική ευκαιρία και δυνατότητα, να λειτουργήσουμε με τρόπο που να ακυρώνει τον ρόλο του κατασκευασμένου υπαίτιου, ρόλο που δεν θα ανεχθούμε πλέον.
Στους οικονομικούς πόρους, επισημαίνω την παντελή έλλειψη ιδίων πόρων στον Β’ βαθμό αυτοδιοίκησης. Παντελή έλλειψη, σε έναν βαθμό αυτοδιοίκησης για τον οποίο ο μύθος λέει ότι έχει τα λεφτά. Όμως, η ζωή σήμερα δεν συγχωρεί την συντήρηση μύθων.
Κυρίες και Κύριοι,
Οι συνθήκες είναι ώριμες. Μια ενηλικιωμένη πλέον Αυτοδιοίκηση δεν ζητάει απλώς περισσότερους πόρους. Ζητάει περισσότερη ευθύνη. Με σχέδιο, διαφάνεια και λογοδοσία. Για μια Ελλάδα που θα λειτουργεί με συνεκτικότητα, εμπιστοσύνη και αλληλεπίδραση. Για μια δημόσια διοίκηση που θα εμπνέει.
Εμείς ως ΕΝΠΕ, σε συνεργασία με τους συναδέλφους της ΚΕΔΕ δηλώνουμε το παρών.
Παρών και ο Υπουργός που εμπιστευόμαστε. Και αυτό το κέρδισε όχι ως φιλοφρόνηση αλλά ως αποτέλεσμα της δουλειάς του, της πολιτικής του πορείας.
Οι συνθήκες είναι ώριμες.
Να υπηρετήσουμε μαζί το νέο αφήγημα μια Ελλάδας που πέφτει αλλά ξανασηκώνεται,
μιας Ελλάδας η οικονομία της οποίας αποδίδει,
μιας Ελλάδας που έμαθε από τα λάθη της,
μιας Ελλάδας που μέσα απο συλλογική προσπάθεια δημιουργεί την κοσμογονία του εφικτού που οι πολίτες απαιτούν.
Αυτή είναι η στιγμή να δείξουμε ότι η Δημοκρατία λειτουργεί, όταν εμπιστεύεται τα θεμέλιά της.
Σας ευχαριστώ.
