Η φετινή θερινή τουριστική σεζόν της Ελλάδας ξεκινάει με καλούς οιωνούς, με τη ζήτηση για το ελληνικό καλοκαίρι να παραμένει αμείωτη. Η αύξηση των αεροπορικών θέσεων σε διεθνείς πτήσεις με προορισμό τη χώρα ξεπερνάει το 4,5% σε σχέση με πέρυσι. Αυξάνονται οι πτήσεις από τις χώρες του Κόλπου, την Κίνα, τις ΗΠΑ. Στην παροχή των τουριστικών υπηρεσιών, όμως, το κύριο πρόβλημα των προηγούμενων ετών, η έλλειψη προσωπικού, επιμένει – και ίσως χειροτερεύει.
«Η πρώτη εικόνα είναι απογοητευτική, το πρώτο crash test το Πάσχα δεν πήγε καλά», λέει ο Γιώργος Χότζογλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον επισιτισμό – τουρισμό. «Μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, δεν μπόρεσαν να ανοίξουν λόγω έλλειψης προσωπικού», τονίζει. «Η κατάσταση το 2024 ήταν βελτιωμένη σε σχέση με το 2023, αλλά φέτος είναι δυσκολότερη από πέρυσι», δηλώνει ο Γιάννης Χατζής, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων και Α΄ αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
Η έλλειψη προσωπικού επηρεάζει όλες τις περιοχές που δουλεύουν σεζόν, συμπληρώνει ο ίδιος. «Ολα τα νησιά έχουν πρόβλημα – η Ρόδος, ακόμη και η Κρήτη παρότι έχει τόσο μεγάλο πληθυσμό. Τώρα έχει και η Σαντορίνη οξύ πρόβλημα», σημειώνει. Οσον αφορά συγκεκριμένα τη Σαντορίνη, εξηγεί ότι πολύς κόσμος πήγε στο νησί για χειμερινές δουλειές με σκοπό να μείνει και για το καλοκαίρι, αλλά λόγω των σεισμών έφυγε.
Στους υπόλοιπους προορισμούς το πρόβλημα δεν σχετίζεται με φυσικά φαινόμενα. «Οι αιτήσεις μετακλητών από πρεσβείες και από αποκεντρωμένες διοικήσεις καθυστέρησαν πολύ φέτος», συμπληρώνει. Αλλοι ξενοδόχοι, όμως, αναφέρουν στην «Κ» ότι το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στον τομέα της εστίασης.
Αθέμιτος ανταγωνισμός
«Βάζω συνεχώς αγγελίες για σερβιτόρους και δεν μπορώ να βρω, δεν μπορώ να ανταγωνιστώ μαγαζιά εστίασης που μου παίρνουν τους σερβιτόρους με συμφωνίες κάτω από το τραπέζι και περισσότερα χρήματα», λέει η Λένα Παπία, ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου «Golden Star» στην Περαία, και μέλος της Ενωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης. Φέτος δεν είναι πλήρης. Χρειάζεται 15 σερβιτόρους, αλλά αυτή τη στιγμή έχει μόνο 10. Κι είναι δύσκολο να βρει άτομα που να γνωρίζουν τη δουλειά. «Οταν δεν έχεις εξειδικευμένους επαγγελματίες θέλεις δύο άτομα για τη δουλειά του ενός», τονίζει.
«Είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρεις καλό σερβιτόρο – δεν είμαι πλήρης, έχω πολλές ελλείψεις και αναγκάζομαι να δουλεύω πιο πολύ με ανειδίκευτους», σημειώνει στην «Κ» η Μαρίνα Κοκοτού, γενική διευθύντρια του «Elounda Mare» στην Κρήτη και μέλος του Δ.Σ. του ομίλου Elounda Collection. Δεν είναι μόνο το σέρβις.
Γενικά οι ειδικότητες που σχετίζονται με την εστίαση είναι σε μεγάλη έλλειψη, γιατί οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι –σεφ, μάγειρες, σερβιτόροι– έχουν και τις επιλογές των εστιατορίων, των μπαρ, των καφέ για απασχόληση. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι ο κόσμος πληρώνει μαύρα και οι νόμιμες εταιρείες χάνουν πάρα πολύ – δεν μπορείς να ανταγωνιστείς την ταβέρνα της περιοχής που τα δίνει μαύρα», συμπληρώνει.
«Ο κλάδος του επισιτισμού έχει αυξηθεί πάρα πολύ – δεν είμαστε μόνο τα ξενοδοχεία, έχει πάρα πολλά εστιατόρια και τα άτομα του μαγειρικού θα προτιμήσουν να δουλέψουν εκεί», δηλώνει στην «Κ» άλλο στέλεχος ξενοδοχειακού ομίλου με μονάδες σε διάφορα μέρη της χώρας.
Βασικό πρόβλημα είναι οι συμφωνίες που κάνουν εστιατόρια και ταβέρνες με τους υπαλλήλους «κάτω από το τραπέζι» για περισσότερα χρήματα, υποστηρίζει η Λένα Παπία, ιδιοκτήτρια ξενοδοχείου στην Περαία.
Νησιά όπως η Κως, η Κρήτη, η Κέρκυρα, η Ρόδος και περιοχές που δουλεύουν εποχιακά, όπως η Χαλκιδική, αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα. «Και στη Σαντορίνη και στη Μύκονο έχουν αρχίσει να υπάρχουν ελλείψεις, αλλά επειδή εκεί υπάρχει ακόμη πάρα πολύ μαύρη μισθοδοσία, τους δίνεται δυνατότητα για υψηλότερους μισθούς», υπογραμμίζει.
Από το εξωτερικό
Ολοι οι όμιλοι, αναφέρει, φέρνουν εργαζομένους από το εξωτερικό. «Από Φιλιππίνες, Ινδία, Αίγυπτο – παλαιότερα φέρναμε και από Ρουμανία, Σλοβακία, αλλά πλέον δεν έρχονται λόγω μισθών, προτιμούν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία», υποστηρίζει. Ακόμη κι όταν έρχονται εργαζόμενοι από το εξωτερικό, χρειάζεται χρόνος για την εκπαίδευση και την ενσωμάτωσή τους.
«Λείπει η εξειδίκευση σε κομβικές θέσεις – α΄ μάγειρες, υπάλληλοι στην υποδοχή που γνωρίζουν ξένες γλώσσες, θέσεις που προϋποθέτουν να είσαι στον χώρο χρόνια», συμπληρώνει. Παλιά, λέει, πολλοί εκ των εργαζομένων στα νησιά ήταν από τη Βόρεια Ελλάδα. «Αλλά όταν κάποιος για να κατέβει εξάμηνο παίρνει 1.100 ευρώ τον μήνα και δουλεύει 7 μέρες την εβδομάδα, προτιμάει να μείνει στην καφετέρια με τα 800 ευρώ τον μήνα, τουλάχιστον είναι σπίτι του».
Σύμφωνα με τη Μαρία Γάτσου, γενική διευθύντρια του ΣΕΤΕ, λόγω του όγκου των επισκεπτών οι ανάγκες έχουν αυξηθεί, ενώ πολλοί εργαζόμενοι έχουν μετατοπιστεί σε άλλους τομείς της οικονομίας. «Από την πανδημία και μετά», αναφέρει ο κ. Χότζογλου, «οι περισσότεροι άλλαξαν κλάδο για να έχουν 14 μισθούς», ή για να έχουν καλύτερους. «Ημασταν σχεδόν δύο χρόνια σε αναστολή σύμβασης, δεν μπορούσαμε να βιοποριστούμε κι έτσι πολλοί στράφηκαν σε άλλους κλάδους της οικονομίας», σημειώνει. Ζημιά στον τομέα αναφέρει ότι έκαναν και οι πλατφόρμες διανομής φαγητού, όπως Wolt και efood, καθώς πολλοί έγιναν διανομείς εκεί. Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας εντάθηκε η ψευδώς δηλωμένη εργασία, λέει.
«Τώρα», τονίζει στην «Κ» ο κ. Χότζογλου, «με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας ελπίζουμε επιτέλους να αποτυπωθεί ο πραγματικός χρόνος εργασίας, εμείς δεν συμφωνούμε σε μαύρες αμοιβές».
Η συλλογική σύμβαση
Ο κ. Χατζής δηλώνει ότι είναι επίσης σημαντικό πως από την προηγούμενη εβδομάδα είναι πλέον γενικώς υποχρεωτική η συλλογική σύμβαση εργασίας ξενοδοχοϋπαλλήλων. Αλλά ο ίδιος θεωρεί ότι το πρόβλημα της έλλειψης προσωπικού είναι δομικό.
«Δεν υπάρχει αρκετός διαθέσιμος κόσμος – είναι διψήφια η αύξηση των άνω των 65 και διψήφια η μείωση των κάτω των 65», λέει. Είναι επίσης ζήτημα διαρθρωτικής ανεργίας, συμπληρώνει, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν, παραδείγματος χάριν, άνεργοι γιατροί, αλλά δεν θα καλύψουν εκείνοι τις θέσεις των υπαλλήλων σέρβις.
Για την κ. Γάτσου η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού αποτελεί πρόβλημα που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. «Απλά», λέει η ίδια στην «Κ», «επειδή η ελληνική οικονομία εξαρτάται από τον τουρισμό, εδώ είναι πιο έντονο».
πηγή kathimerini.gr
